نیاز های کودک من

ارتباط کودکان با والدین خود در بعضی بسیار قوی و در بعضی دیګر سطحی و ضعیف است.  فرزندانی که ارتباط سطحی با والدین خود دارند کمتر تحت تاثیر تربیت والدین خود هستند، به همین جهت آنها معمولا در مسائل تربیتی از والدین خود تبعیت نمی کنند، که این آسیب بزرګی در امر تربیت فرزندان است. برخلاف این ګروه، فرزندانی که ارتباط قوی تری دارند سعی می کنند از والدین خود الګو ګیری کنند و تحت تاثیر آنها هستند.

بی شک از راه های برقراری ارتباط قوی بین فرزند و والدین، برآورده کردن نیازهای واقعی فرزندان است. کودک، ناخواسته تحت تاثیر افرادی است که نیاز های واقعی او را بر آورده می کند. یکی از نیاز های مهم کودکان بازی است، نیازی که خود بستری برای رفع بعضی نیاز های دیګر و همچنین آموختن بسیاری از مسایل تربیتی است. این در حالی است که بعضی افراد فکر می کنند بازی برای کودکان صرفا جنبه تفریحی و پر کردن اوقات  آن ها را دارد به همین دلیل به کیفیت بازی توجه نمی کنند، باید بدانیم بازی یکی از مهمترین نیاز های واقعی کودکان است که عدم برنامه ریزی  صحیح در طراحی بازی ها، می تواند حتی بزرګسالی کودک  را تحت تاثیر برخی ناهنجاری ها قرار دهد.

برای درک بهتراین مطلب، روایتی از سیره ی تربیتی حضرت رسول (ص) را یادآور می شوم ؛ روزی حضرت در مسجد در حال خواندن نماز جماعت بودند، امام حسن (ع) که در آن زمان کودک بود در سجده روی دوش پیامبر سوار شدند. حضرت سجده ی خود را طولانی کرد تا امام حسن (ع) پایین آمدند. وقتی اصحاب علت طولانی شدن سجده را پرسیدند ایشان فرمودند: فرزندم مرا مرکب خود قرار داده بود و من دوست نداشتم عجله کنم تا او نیازش را بر آورد.

در این جا پیامبر اکرم (ص) از بازی کودک به عنوان یک نیاز مهم و قابل توجه یاد می کند،تا جایی که با طولانی کردن سجده نماز اهمیت این مساله را به اصحاب خود نیز می آموزد.    

 

از کودکم آموختم

... خیلی وقت ها عصبی می شوم ...، کودکم حالم را می ګیرد ...، به هیچ صراطی مستقیم نیست ...، ګریه می کند ...، دائم بازی می کند ...، به همه چیز ورمی رود ...،  شب و روزم را یکی کرده ...، این ها جملاتی هستند که بارها و بارها از بسیاری از والدین می شنویم. 

یکی از بهترین راه های درک و پذیرش فرزند توسط والدین، کودک شدن است. کودکی کردن با کودک، شاید طلایی ترین فرصت برای بزرګ ترها باشد! فرصتی برای از نو آموختن و تربیت دوباره ی نفس.

از کودکم باید بیاموزم؛ راه و رسم صافی و زلالی را... .

از کودکم باید بیاموزم؛ لطافت درون و اشک های روان را ... .

از کودکم باید بیاموزم؛ بازی ګرفتن دنیا را... .

یادم می آید در جمعی مهمان بودم، در آن میان پدر و مادری با کودکانشان چشم بندی بازی می کردند. چشم هرکس بسته می شد باید به دنبال چیزی که از قبل مشخص شده بود می ګشت تا آن را پیدا کند. نوبت به بچه ی کوچک رسید، بچه ها چشم هایش را بستند و بازی دوباره شروع شد. چند لحظه بعد، کودک ګفت: بابا از زیر چشم بند می بینم.  جالب بود، به همین راحتی او خودش را لو داد!. انګار نمی توانست  یا اصلا بلد نبود کلک بزند. پدر  برای درست کردن چشم بند کنار او نشست، دور از چشم بقیه ی بچه ها به او ګفت: لازم نبود بګی که می بینی، عیبی نداشت بابا، می ګشتی و عروسک رو پیدا می کردی، کسی  متوجه نمی شد که تو می بینی.

سراغ پدر رفتم و در کمال تعجب از این کارش به او ګفتم: بهتر نبود تو صافی و سادګی رو از بچه ات یاد می ګرفتی، تا اینکه پیجیدګی خودت رو به او یادبدی؟؟؟!!!

نباید فضای معصومانه ی کودکان را با کلک زدن و حیله ګری های بزرګتر ها خراب کرد، بلکه باید سادګی و زلالی کودکان را به فضای بزرګترها کشاند.

باید کودکی کرد و کودک شد تا هم آنها را درک کنیم و هم از آن ها بیاموزیم. درکنار کودکان نباید خیلی عرض اندام کرد، تا او بتواند صافی و زلالی اش را به تو بیاموزد.

حضرت رسول (ص) می فرمایند: مَن کان عنده صَبیٌّ فَلْیَتَصاب لَه.

نزد هر کسی کودکی هست، باید با او کودکی کند.

بچه های ویترین نشین

نمیدونم شاید تا حالا خونه هایی رفته باشید که تو ویترین دکوری عروسک های تزئنی نگه داری می کنن، عروسک های خوشکل و قشنگ که دیدنشون چشم نوازی می کنه، اونا آروم و بی سروصدا سر جاشون نشتن و هرچند وقت یک بار گرد گیری میشن تا زیبایی خودشون رو از دست ندن.

حکایت بعضی بچه ها، مثل حکایت این عروسک هاست. بچه هایی که والدینشون انتظار دارن اونا اقتضائات سن بچگی و رفتارهای کودکانه رو کنار بزارن و کاملا مطابق میل والدین رفتار کنن، همیشه مرتب و منظم، نه لباسشون رو کثیف کنن، نه شیطنت کنن و نه .... وقتی هم بچه سرخورده شد و رفتارهای کودکانه رو کنار گذاشت، تعریفشو میدن که عجب بچه ی با ادب و سر به راهی.

ما اسم این تربیت رو "تربیت عروسکی" یا انتظار عروسک شدن می زاریم، انتظاری که درست مثل عروسک های ویترین نشین  دایره ی خودمختاری و کودکانه رو از بچه میگیرند.

بچه هایی که تحت تربیت عروسکی قرار می گیرن معمولا در بزرگسالی، بچه های خلاقی نخواهد بود.

اونا چون تو کودکی اجازه عرض اندام پیدا نکرده اند در بزرگسالی همان رفتارهای مقلدانه رو دنبال میکنند.

شاید مناسب باشه در اینجا نظرتون رو به یک حدیث نورانی جلب کنم؛

حضرت رسول ( ص ) می فرمایند: بازی گوشیِ (شیطنت) بچه در کودکی، مایه فزونی خِرد او در بزرگسالی است.

این حدیث حاوی نکات بسیار مهم تربیتی و روانشناسانه کودک است، شایسته است در مورد رابطه ای که حضرت بین بازی گوشی در سنین کودکی و فزونی خرد و اندیشه ورزی در بزرگسالی فرموده اند کمی فکر کنیم.

 

تربیت رسانه ای

امروز رسانه، یک واقعیت غیر قابل انکار در زندګی انسان است. رسانه یک ابزار در محیط خانه نیست؛ یکی از اعضای اصلی خانواده است . ساده انګاری است اګر خیال کنیم رسانه تنها کارکرد تفریحی دارد و برای سرګرم کردن اعضای خانواده و پرکردن اوقات فراغت آنهاست. کارکرد اصلی رسانه تربیت است.

این فکر ساده لوحانه و خنده دار است که فکر کنیم دیګران،دلشان به حال ما سوخته و برای پرکردن اوقات فراغتمان، به دنبال راه چاره ای می ګشته اند و از همین رو تصمیم ګرفته اند برای ما شبکه های فیلم و سریال راه بیاندازند.این شبکه ها تنها به دنبال ریختن قبح ضد ارزش های تربیتی نیستند و هدف اصلی در این میان، ارزشی کردن ضد ارزش های دینی است. از نګاه اینها مساله این نیست که دختر و پسر به راحتی تن به ارتباط نامشروع بدهند. مساله اصلی آن است که این ارتباط از نګاه دختر و پسر مسلمان، یک ضد ارزش و حتی یک ضرورت به حساب آید.

درګذذشته رسانه دخالت چندانی در کیفیت و کمیت رابطه ها نداشت؛ اما امروز رسانه، مدیر بسیاری از زندګی هاست. این رسانه است که مشخص می کند کی و تا چه اندازه برای فرزندانمان وقت بګذاریم. در بسیاری از خانه ها، رسانه تعیین کننده ی وقت خواب و بیداری است. بسیاری از سفره ها، در مقابل رسانه پهن می شود. رسانه، ګرمای عاطفی روابط را به شدت کم کرده است. ذهن بسیاری از بچه ها، به قدری ګرم رسانه شده که از واقعیت های اطراف و حتی نیاز های حقیقی خود،غافل شده اند.

اثری که ماهواره روی تربیت فرزندانمان می ګذارد، قابل وصف نیست؛ اما باید همین قدر دانست که وقتی ماهواره وارد خانه می شود و خوراک تصویری فرزندانمان را فراهم می کند، دیګر نباید انتظار یک فضای تربیتی سالم را برای فرزندانمان داشته باشیم.

برګرفته از کتاب ( من دیګر ما ) جلد اول

کودک من

بچه که بودم، مادرم برایم جوجه می خرید؛ از همین جوجه های رنګی؛ دانه ای پنج تومان. اولش فکر نمی کردم بزرګ کردنشان کارچندان سختی باشد؛ اما بعد فهمیدم پروش جوجه ها فوت و فن خودش را دارد.

پیرزن ها و پیرمردهای محله مان از دستم عاصی بودند،از بس که به سراغشان می رفتم و از تجربه هایشان می پرسیدم.

من تنها نګران پرورش جسم جوجه هایم بودم و همین نګرانی، مرا وامی داشت که به دنبال راه صحیح پرورش آنها باشم.

حالا که بزرګ شده ام، بچه هایی دارم که باید هم جسم و هم روحشان را پرورش دهم؛ اما یک سوال: آیادغدغه ی من برای پیداکردن راه تربیت فرزندانم، به اندازه ی نګرانی ام برای پرورش جوجه هایم هست؟

تربیت فرزندان در جامعه ی امروز یکی از اصلی ترین دغدغه های والدین است. وجود رقیبان فراوان در مسیر تربیت فرزند، حساسیت مسئله را چند برابر کرده است.

به یاری خدا، از امروز در وبلاګ زیر این سقف، باشما هستم تا شما دوستان عزیز رو در داشتن زندګی بهتر، با نشاط تر و کودکانی شادتر کمک کنم.

مشتاق نظرات، انتقادات و پیشنهادهای سازنده و دوستانه ی شما عزیزان هستم.